alvuràre , vrb: arborare,
arberare,
arbulare,
arburai,
arburare,
arvurare,
arvuriare Definition
pònnere o prantare a àrbures, a matas; foedhandho de gente, pigaresidha deretu, su si pesare a boghes po cosighedhas, oféndhios o tzacaos: arburai dhu narant fintzes po pesare o fàere a mannu, arburare fintzes in su sensu de pònnere prantau, istrantagiau (a bisura de àrbure)
Synonyms e antonyms
arburire
/
artzisare,
inchietae
Idioms
csn:
arburàresi (nadu de sos cadhos) = pesàresi comente e ritzos, cun sos pes de dainanti in artu; arburai ccn. cosa = pònnere ritza, istantargiare
2.
s'achetu est semper marritanne, isconchinanne, annigranne e cricanne de si arburare
3.
ti àlvuras de crítica mania sentza ti intendher ne de birde e ne de sicu (G.A.Cossu)◊ su venenu mi àrborat sos nérbios!◊ si m'arvúriat su sàmbene in s'intèndhere cudhu!◊ si àrbulat su cadhu e che betat su mere!
4.
su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e pensà ca no ndi dh'arburamu (A.Murru)◊ in pratza sunt arburandhe sa tuva po su fogulone
Translations
French
border d'arbres,
se fâcher
English
to plant with trees,
to lose one's temper
Spanish
arborecer,
enarbolar
Italian
alberare,
inalberarsi
German
mit Bäumen bepflanzen,
sich aufbäumen.
annichidài, annichidàri , vrb: nechidare* Definition
giare o pigare arrennegu, unu pagu prus forte de annicare
Synonyms e antonyms
abbrodhiare,
abbudhai,
abbuscinare,
acasidhare,
amprudhiare,
annicare,
annozare,
atrafudhai,
inchietae,
pirmare
Sentences
si est annichidau ca sa genti dh'at lassau a pèrdiri, no fuiat ascurtendi a issu!
Translations
French
se fâcher
English
to disquiet
Spanish
hacer enfadar
Italian
inquietare
German
ärgern.
arrealiàre , vrb Synonyms e antonyms
airai,
arrabbiai,
arrannegai,
atediare,
inchietae,
inchimerai,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
renignai
Etymon
srd.
Translations
French
se fâcher
English
to be peeved,
to become vexed
Spanish
picarse
Italian
corrucciarsi,
indispettirsi
German
sich ärgern.
artzisàre , vrb Definition
su si arrennegare, su si ofèndhere
Synonyms e antonyms
alvurare,
inchietae
Sentences
issu, solu a intèndhere cussu zistru, artzisau si est deretu
Etymon
srd.
Translations
French
se mettre en colère,
se fâcher
English
to lose one's temper
Spanish
enfadarse
Italian
inalberarsi
German
sich aufbäumen.
aufàre , vrb Definition
istare a ufas!, nau de chie dhi giaet ifadu dónnia cosa
Synonyms e antonyms
abbrodhiare,
abbrufulai,
abbudhai,
acasidhare,
aconchedhare,
acubare,
amprudhiare,
annicare,
annozare,
atrafudhai,
pirmare,
strugnai
Etymon
srd.
Translations
French
bouder,
se fâcher
English
to sulk,
to be vexed
Spanish
enfadarse,
torcer el morro
Italian
imbroncire,
corrucciarsi
German
schmollen,
sich ärgern.
inchietàe, inchietài, inchietàre , vrb Definition
pigare o giare arrennegu; segundhu de ite si narat, avolotare
Synonyms e antonyms
abbetiae,
achibberare,
acroconai,
afutare,
airai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
collobbiare,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai
Sentences
is fuedhus dhus eus ammesturaus a itzérrius candu si fiant inchietai ◊ irrocat che pidore e s'inchietat chi est unu cavanile!◊ tzieta s'inchietat narendi: "Mammai, Santu Pedru est su santu de is piscadoris!"◊ ma poita dha fais inchietai a mamma tua?◊ non t'inchietes, fipo brullandhe!
2.
"Maria Cinisu, movidí ca a niscinus istait bèni cussa crapita!", dhi naràt sa bídria po dha fai inchietai!◊ totu cussu chi li aiat contadu cussu pedidore l’aiat inchietadu
3.
fiat una noti sentza de luna chi su mari si fiat inchietau
Etymon
spn.
inquietar
Translations
French
se fâcher,
agacer,
s'indigner
English
to disquiet
Spanish
enfadar,
indignarse
Italian
inquietare,
sdegnarsi
German
ärgern,
sich ärgern.
inchighiristài, inchighiristàre , vrb: incixiristari,
incragaristai,
increghestare Definition
coment'e fàere o artzare sa crogorista, arrennegare, su si crèdere meda, bogare sa conca de su sacu foedhandho cun atza
Synonyms e antonyms
achibberare,
achighiristai,
altivai,
inchibberare,
inchighiridhare
/
abbetiae,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arrannegai,
collobbiare,
inchestare,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Sentences
at rispostu increghestèndhesi ca sos disisvios fint totu solu pro sos zòvanos ◊ mi furia incragaristada ancora de prus e ia crétiu de passai is dis prus orrorosas de sa vida
Etymon
srd.
Translations
French
se fâcher à mort,
remplir d'orgueil,
lever la crête
English
to fret and fume,
to make proud,
to get cocky
Spanish
alzar el gallo
Italian
adirarsi forteménte,
insuperbire,
alzar la crésta
German
sich erzürnen,
stolz werden,
den Kamm schwellen lassen.
nechidàre , vrb: nichidare,
neghidare Definition
giare o pigare arrennegu, tzacu, unu pagu prus forte de annicare
Synonyms e antonyms
abbrodhiare,
abbuscinare,
alterai,
annicare,
annozare,
inchietae,
pirmare
| ctr.
allegrare,
prexai
Sentences
su babbu at comintzau a si nechidare ca su fizu no cheriat andhare a cullire uliba ◊ mi rispondhet chin pacas perralias, càrchidat e si néchidat che berre (M.Zichi)◊ l’avio istrampau a culu a terra, ma isse intamas de si neghidare si fut postu a ríghere (M.Ladu)
2.
no est tirandhe prus aeredha, mancu bentu de susu chi néchidat sas chessas mummuchiandhe in frunzas sos arrastos (L.Loi)
Translations
French
se fâcher
English
to disturb
Spanish
irritar
Italian
inquietare
German
ärgern,
aufregen,
sich ärgern.